Zabytki, zwyczaje i tradycje mieszczące się w szerokim pojęciu dziedzictwa kulturowego to ważny element tożsamości narodowej i zobowiązanie dla naszego pokolenia. To co otrzymaliśmy niejako „w spadku” po przodkach musimy zachować dla potomnych. Ziemia konecka obfituje w wiele interesujących śladów pracy, życia, pomysłowości i talentu mieszkańców.
Wiele na mapie powiatu jest miejsc związanych z tradycjami przemysłowymi, ale szczególna rolę odgrywają zabytki sakralne świadczące o przywiązaniu naszych przodków do religii i tradycji chrześcijańskiej. Swoista „perełką” tego rodzaju budownictwa jest z pewnością kościół pw. św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Lipie, gmina Ruda Maleniecka wpisany do rejestru zabytków nieruchomych pod nr rej.: A.494 z 28.02.1957 i z 15.06.1967.
W środę 19.04.2023 starosta konecki Grzegorz Piec i wójt gminy Ruda Maleniecka odwiedzili administratora tej parafii ks. Marka Relidzyńskiego. Spotkanie było okazją do rozmowy i analizy stanu obecnego zabytku i planach na najbliższy okres czasu. Podczas wizyty została wykonana również dokumentacja fotograficzna wskazanych przez gospodarza obiektów zabytkowych.
Historia świątyni jest imponująca, sięgająca korzeniami początków XII wieku, jak głosi inskrypcja na odrzwiach w kruchcie pierwotna, modrzewiowa świątynia powstała tu już w 1129 r. W 1763 r. prymas Wawrzyniec Łubieński dał ks. Wawrzyńcowi Dziurkiewiczowi pozwolenie na budowę nowego kościoła i rozbiórkę starego. Nową świątynię poświęcono 10 sierpnia 1764 r., w dniu patrona, św. Wawrzyńca. W roku 1636 miejscowy proboszcz, Wawrzyniec Tadejowski, oraz Bartłomiej Ruszeński, dziedzic Ruszeniec i Lipy dobudowali do kościoła murowaną kaplicę pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej. W 1875 r. został ufundowany nowy, neobarokowy ołtarz główny, w którego polu głównym umieszczono obraz Najświętszej Marii Panny z Dzieciątkiem, prawdopodobnie przyniesiony tu z kaplicy w 1636 r. W dniach 10-14 sierpnia odsłaniane jest przedstawienie św. Wawrzyńca z krzyżem i kratą. Powyżej znajduje się obraz św. Katarzyny. Wszystkie wymienione obrazy namalował w latach 1873–1875 A. K. Kolberg. Niepowtarzalny klimat świątyni tworzą również zabytkowe, dwustuletnie organy.
Po II wojnie światowej, w 1948 r., do kościoła sprowadzono trzy dzwony: Wawrzyniec, Maria, Katarzyna. W 1970 r. zmieniono pokrycie dachu z gontu na blachę ocynkowaną. Jest to miejsce, gdzie czujemy prawdziwy dotyk historii.
Adam Kubka