23 października br. w Zabytkowym Zakładzie Hutniczym w Maleńcu zorganizowano konferencje popularno – naukową odnoszącą się do zagadnień i rozważań nad tematyką turystyki industrialnej. Zasadniczy tytuł konferencji brzmiał: Przeszłość i Przyszłość Turystki Industrialnej, a patronat honorowy objęli: Bogdan Soboń – starosta konecki, Leszek Kuca – wójt gminy Ruda Maleniecka, oraz Krzysztof Nawrocki – wójt gminy Żarnów. Organizatorami konferencji byli: Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu oraz PTTK Oddział w Żarnowie, wraz z Porozumieniem Oddziałów PTTK Województwa Łódzkiego.
Władze wojewódzkie reprezentowała Agata Binkowska – wicemarszałek województw świętokrzyskiego. Konferencja obejmowała wystąpienia aż 7 prelegentów, wśród których znaleźli się: dr Artur Zieliński z UJK w Kielcach, Andrzej Danowski – dyr. Centrum Fotografii Krajoznawczej w Łodzi, Wojciech Pasek – prezes Oddziału PTTK w Końskich, dr inż. Lesław Gajda z Politechniki Śląskiej, Wioletta Sobieraj – z-ca dyr. Muzeum Przyrody i Techniki „Ekomuzeum” w Starachowicach, oraz dr inż. Ireneusz Suliga – z Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie.
Konferencję otworzył Włodzimierz Szafrański – prezes Oddziału PTTK w Żarnowie, który wręczył Dyplomy Honorowe PTTK następującym osobom: dr Arturowi Zielińskiemu, dr Krzysztofowi Nawrockiemu, oraz dr Maciejowi Chłopkowi. ZZH w Maleńcu został również wyróżniony przez Zarząd województwa świętokrzyskiego Świętokrzyską Nagrodą Kultury 2015.
„Ta nagroda, jak i poprzednie dowodzą, że słuszna była decyzja władz Powiatu, aby ten Zabytek zakupić w 2004 roku, nie pozwalając na jego bezpowrotne zniknięcie z powierzchni ziemi” - podkreślał dyr. ZZH w Maleńcu – Maciej Chłopek.
„Jestem przekonany, że wspólne działanie w obszarze szeroko pojętej kultury i turystyki może tylko przynieść pozytywne efekty” - mówił Bogdan Soboń - starosta konecki.
Wśród rozbudowanej tematyki konferencji znalazły się między innymi następujące wystąpienia: Turystyka industrialna w województwie świętokrzyskim, Początek przemysłu na ziemi opoczyńskiej, Zabytki przemysłowe w nowej roli, Działalność PTTK na rzecz ochrony i popularyzacji zabytków techniki na ziemi koneckiej, Maleniec – Zabytkowy Zakład Hutniczy, który od zapomnienia uratowali studenci wraz z kadrą Wydziału Inżynierii Materiałowej i Metalurgii Politechniki Śląskiej w Katowicach, Od Zakładu Wielkopiecowego do Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach – przykład wykorzystania dziedzictwa na cele kulturalne, oraz Dziedzictwo Techniki – refleksje nad edukacją kadr i odbiorców oferty ekspozycyjnej. „W regionie zachowało się wiele miejsc po wspaniałej przeszłości industrialnej, ale w dużej ilości nie ma już obiektów, które świadczyłyby o tej przeszłości i dlatego należy ją wiązać z georóżnorodnością, gdyż ona właśnie ją uwarunkowała” - mówił dr Artur Zieliński z Instytutu Geografii UJK w Kielcach.
„Prawdziwym wyrokiem dla zabytku jest utrata jego przydatności dla społeczeństwa. Obiekt niepotrzebny niszczeje i musi ustąpić miejsca nowym zabudowaniom. Często się zdarza, że zabytki padają pod ciężarem olbrzymiej chciwości nowych właścicieli. Mówi się o tym, że ciężko znaleźć nową funkcję dla obiektu zabytkowego, ale to z pewnością tylko brak wyobraźni” - zaznaczał Andrzej Danowski – dyr. Centrum Fotografii Krajoznawczej z Łodzi.
W tematykę Żarnowa i związanej z nim postaci Mieczysława Radwana wprowadzał zgromadzonych słuchaczy wójt gminy – Krzysztof Nawrocki.
„To światowej sławy metalurg i propagator turystyki w regionie świętokrzyskim. Jego związki z Żarnowem trwały, aż do końca życia. Cieszył się wielkim i niekwestionowanym autorytetem. Piaskowce z Żarnowa należą do najlepszych surowców tego typu w kraju. O tym, że nie jest to tylko przechwałka świadczy ich obecność na elewacjach obiektów publicznych w Warszawie, Łodzi i wielu miastach centralnej i północnej części Polski” - podkreślał dr Krzysztof Nawrocki.
„Założycielami Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Końskich byli: Stanisław Malanowicz i Mieczysław Radwan. Przez 80 lat Oddział PTTK w Końskich czynił starania o utworzenie Muzeum. Udało się to dopiero w lutym 2004 roku. Wtedy powstaje Izba Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej przekształcona w 2009 roku w Muzeum Regionalne PTTK. Chciałbym podkreślić szczególną rolę Komisji Opieki nad Zabytkami, która w swym działaniu zajmuje się również obiektami poprzemysłowymi. Komisja działa od 57 lat, a przez jej szeregi przewinęło się ponad 150 osób. Obecnie liczy 14 osób” - mówił Wojciech Pasek prezes Koneckiego Oddziału PTTK.
Gdyby nie ta grupka studentów powstałego w Katowicach Oddziału Metalurgicznego, można by powiedzieć, że ten obiekt w Maleńcu w 1968 roku przestałby istnieć” - zaznaczał dr inż. Lesław Gajda z Politechniki Śląskiej, który przeprowadzał słuchaczy konferencji przez cały etap ratowania Malenieckiego Zakładu począwszy od 1969 roku.
W tematykę Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach, w tym Zakładu Wielkopiecowego, roli Cystersów, a także jak należy zagospodarowywać zabytki wprowadzali słuchaczy: Wioletta Sobieraj i Paweł Kołodziejski z Muzeum w Starachowicach.
„Dobrze przygotowana kadra, to także odpowiednio przygotowani odbiorcy oferty muzealnej. Z pewnością tu w Maleńcu jest swoisty poligon dydaktyczny zapoczątkowany i realizowany przez kolegów z Politechniki Śląskiej. W procesie edukacji, to najpierw serce ma być kształtowane, a następnie niezbędne i potrzebne są nauki pobierane. Podstawą sukcesu jest aktywny udział świadomego i dobrze wyedukowanego społeczeństwa, a zaczynać już należy od przedszkola” - podkreślał dr inż. Ireneusz Suliga – z AGH w Krakowie, który jako niespodziankę na piątkową konferencję przywiózł album ze zdjęciami ze zbiorów prof. Wacława Różańskiego ukazujący Maleniecki Zakład w okresie prosperity.
Konferencję zakończył wernisaż prac fotograficznych Katarzyny Gritzmann.